Let’s talk about BAG interfacing

Plakkatoen, G700, H250, Style-vil, decovil, … zo veel verschillende types en benamingen, doet het jou ook duizelen? Je bent niet alleen! Gooi daar dan nog eens de Engelse termen bovenop die gebruikt worden in vele patronen en kortsluiting verzekerd. I can’t blame you.

Nochtans, wat je níet wil is een tas die als een pudding in elkaar zakt, toch niet als dat niet is wat je voor ogen had. Of eentje die doorscheurt op punten waarop veel spanning staat.  Dat is zo jammer van je energie en kan voorkomen worden door de tas voldoende en vooral op de juiste manier te verstevigen!

Het is dan ook niet verwonderlijk dat één van de meest gestelde vragen zowel in de winkel als online is: help, welke versteviging moet ik gebruiken?

Meestal verwachten (of hopen ;)) klanten dan dat ik een winkellijstje geef, maar helaas, zo werkt versteviging niet. Of toch niet voor mij.

Inleiding

Laat ik maar beginnen met te zeggen: er is geen juiste of foute keuze. Er zijn vele wegen naar Rome. Wij hebben een selectie aan verstevigingen in onze shop waarvan wij vinden dat deze, al dan niet gecombineerd, meestal het gewenste effect geven. Maar er bestaan veel alternatieven, andere merken en ook gewoon andere materialen die ook prima dienst kunnen doen. Out-of-the-box denken is in onze branche een uitstekende eigenschap :). 

Ik heb twee, voor mij even belangrijke vragen, die ik gewoonlijk terugkaats:

1. Welke stof(fen) wil je gebruiken?

Je kan voor tassen zo veel kanten uit, zowel voor de binnen- als voor de buitenkant! Katoen, canvas (al dan niet gewaxed), kunstleer, kurkleer, echt leer, wasbaar papier, … you name it. Elk van die materialen heeft andere eigenschappen, qua gewicht, qua stijfheid, qua backing (materiaal waarop een coating zit) en dus is je versteviging ook anders voor elk van die materialen. Even tussendoor kan ik wel meegeven dat materialen zonder of met weinig stretch het meest aangewezen zijn. Maar stel dat je aller-favorietste print enkel in een french terry beschikbaar is en dat je kost wat kost een tas wil maken uit die stof, dan kan zelfs die stretch omzeild worden met de juiste versteviging. 

Waar ik in deze post niet op in ga is op versteviging bij tassen uit echt leer. Dat is een andere metier, waar meestal gewerkt wordt met andere soorten versteviging die echt met witte lijm geplakt worden, en vervolgens genaaid met een leermachine. Dat zou ons te ver leiden. 

2. Hoe wil jij graag dat jouw tas valt? Of staat?

Iedereen heeft zo haar idee over de perfecte tas, de perfecte structuur. De ene wil dat een tas langs haar lichaam valt, een beetje ‘baggy’, de andere wil dat een tas mooi recht op blijft staan ook als er niet in zit. De ene heeft graag wat ‘body’, de andere zweert bij lichtgewicht. En natuurlijk is de ene soort tas niet de andere. Dat een wasmand andere vereisten heeft dan een kleine toiletzak, of een ruime boodschappentas anders moet vallen dan een kleine crossbody is evident.

De versteviging die ik uiteindelijk zou aanraden is helemaal afhankelijk van het antwoord op deze vragen. De bedoeling van deze post is dat jij voor je volgende project zelf die vragen beantwoordt en op basis daarvan de juiste versteviging leert kiezen.

Hou voor ogen dat de versteviging die in een patroon wordt aangeraden maar een richtlijn is. Als je werkt met hetzelfde type stof als de ontwerper én je wil hetzelfde effect bekomen, dan zal dat perfect werken. Wijk je daarvan af - en dat is meer regel dan uitzondering-, dan wordt het meer “fingerspitzengefühl”.

De functies van versteviging

Versteviging versus tussenvoering

Eerst en vooral: versteviging in een tas heeft verschillende functies. Extra verwarrend is dat in het Nederlands al die functies meestal samen gegooid worden onder de term ‘versteviging’ of zelfs ‘vlieseline’, terwijl het juister zou zijn om te spreken over versteviging enerzijds en tussenvoering anderzijds. In het Engels gaat het dan over ‘interfacing and stabilizers’ en ‘batting’.

• Verstevigingsmaterialen dienen om de structuur (zoals stretch, gewicht, fragiliteit) van de eigenlijke materialen aan te passen. Het is hier dat vraag 1 uit de inleiding in the picture komt. Wil je werken met een dunne fragiele stof, dan heb je een ander soort versteviging nodig dan wanneer je werkt met bv. kunstleer. Werk je met een stof met een beetje stretch, dan kan het aangewezen zijn deze te verstevigen zodat de stretch eruit is. Versteviging ‘plak’ je meestal direct op de stof, meestal bevat deze dan ook een hittegevoelige lijmlaag waardoor je versteviging op stof kan strijken.

• Tussenvoering heeft tot doel de tas vorm te geven. Het antwoord dus op vraag 2. Maak je een mand voor op je tafel, dan is het fijn dat die ook mooi rechtop blijft staan. Maak je een grote reistas, dan wil je die misschien handig kunnen opbergen, een eenvoudige boodschappentas moet mee in je handtas kunnen maar je handtas zelf moet haar vorm mooi houden, ook als die leeg is en ga zo maar door. Die vorm bereik je door materialen te steken tussen buitenstof en voeringstof. Het is vaak handig dat je deze materialen mee kan opstrijken, maar zeker niet vereist. Soms bereik je een mooier resultaat met innaaibare tussenvoeringen.

Hou in het achterhoofd dat wanneer ontwerpers of mede-tassenmakers het hebben over ‘versteviging’ ze meestal spreken in algemene termen. Er zijn ook materialen die zowel verstevigen als vorm geven, dus de opdeling is niet zwart-wit. Maar het helpt soms om, als je nadenkt over de geschikte ‘versteviging’ voor jouw specifieke tas, zowel (punt)versteviging als tussenvoering te overwegen. In de volgende paragrafen ga ik nog wat dieper in op de verschillende types van versteviging en tussenvoering.

Types van (stof)versteviging

Qua versteviging wordt vaak een onderscheid gemaakt tussen geweven en niet-geweven materialen.

1. Geweven versteviging (woven interfacing) is echt een stof, die voelt en vloeit als stof en ook erg sterk is. Ze heeft ook een draadrichting

Gebruik:

• Als je een dunne stof wil gebruiken als buiten- of binnenstof, terwijl de tas of het patroon eigenlijk vraagt om een dikkere canvas-achtige stof, dan verstevig je deze best met een geweven versteviging. Gebruik je al een dikkere stof dan voorgeschreven, dan kan je dit soort versteviging vaak schrappen. Ik denk dan aan dikke canvassen (al dan niet gewaxed), niet-rekbare kunstleren, kurkleer, enz.

• Geweven versteviging is ook aangewezen om eventuele rek uit de stof te halen. Dit soort versteviging heeft wel een draadrichting.

• Wij hebben Vlieseline G700 (medium) en Polytex Vefix (Heavy) in huis.
•  

2. Niet-geweven verstevigingen (non-woven interfacing) bestaan in verschillende soorten. De dunnere varianten zijn een soort van kunstmatig vlies, dat gemakkelijker kan scheuren dan geweven versteviging. De dikkere varianten hebben elke hun eigenheid, gaande van een papierachtige feel, tot leerachtig.

Gebruik:

• De dunne vliezen worden zeer zelden gebruikt voor tassen, daar hebben we toch altijd meer stevigheid en vormvastheid nodig.

• De dikkere gebruik je vaak wanneer je niet alleen versteviging maar tegelijkertijd ook meer structuur of vorm aan je te verstevigen stoffen wil geven. Dat kan gaan van een klein beetje tot heel veel. Voordeel is dat ze geen recht-van-draad heeft en meestal goedkoper is dan geweven versteviging. Nadeel van deze verstevigingen is dat ze vaak een meer gekreukelde look geven aan de buitenstof in vergelijking met geweven verstevigingen. Dit kan je wel deels ondervangen door de buitenstof eerst te verstevigen met een laagje volumevoering (zie onder) en waarop je dan de versteviging strijkt.

• Wij hebben volgende verstevigingen in huis: Vlieseline H180 en H200 (licht), LE420 (specifiek voor dun (kunst)leer dat ook soepel moet blijven - licht), F220 (licht tot medium) en H250 en S320 (medium), Decovil light en Polytex Ronar fix (medium tot heavy), Decovil I en Polytex Sandwich fix (zeer stevig). Hoe steviger de versteviging, hoe meer vorm ze ook geeft.

3. Puntversteviging: Bij versteviging kan het zijn dat je grote oppervlakken verstevigt, maar het kan ook gaan om specifieke plaatsen waarop bij een tas veel spanning komt, of moet er een gaatje of insnijding gemaakt worden in een tas om bijvoorbeeld een sluiting te plaatsen. Het laatste dat je wil is dat de stof doorscheurt of rafelt op die punten. Daarom is het altijd aangeraden om de stof tenminste op die punten te verstevigen. Soms volstaat een laagje dun opstrijkbaar vlies, maar meestal geldt “better safe than sorry” en haal je beter het grof geschut boven. Wonder dots, niets meer of minder dan voorgeponste rondjes decovil light, zijn een handige toevoeging in je naaikoffer.

Types van tussenvoering

Qua tussenvoeringen onderscheid ik 3 grote groepen:

1. Volumevoering, zeg maar de fleece-achtigen (in het Engels vaak aangeduid als (fusible) fleece): Deze geven wel wat body aan je tas maar voegen weinig blijvende vorm toe. Ze bestaan in opstrijkbare variant, maar ook in innaaibare. Denk daarbij bv. aan quilt-battings.

Gebruik:

• Ideaal voor tassen die langs het lichaam mogen vallen en niet moeten staan, maar die wel wat meer body kunnen gebruiken dan enkel buiten- en binnenstof ‘bloot’ tegen elkaar. Voor mij de ideale versteviging voor een eenvoudige tote bag uit bv. gewone canvasstof. Voor kleine tasjes gemaakt uit buitenstoffen die uit zichzelf al wat meer standing hebben (bv. dunner kunstleer, gewaxte canvas etc.) volstaat die type versteviging vaak ook al.

• Groot voordeel van fleece-achtigen is dat ze de buitenstof uitduwen, en dus zorgen voor een mooi glad oppervlak. Daarom is dit type van tussenvoering zeker een aanrader in combinatie met een niet-geweven versteviging.

2. Foam-achtigen, een relatief nieuwe groep van tussenvoering die specifiek voor tassen interessant is. Ze voelen wat aan als een mousse, waarover meestal een dun laagje tricot is gelijmd. De dikte varieert van 3 tot 4mm, maar samengedrukt is dat veel minder dus dat kan nog perfect onder elke naaimachine gemanoeuvreerd worden. Deze tussenvoering is lichtgewicht, geeft echt vorm aan je tas en springt ook terug in die vorm. 

Weetje: In de witte variant hebben veel van deze foams de neiging na een tijd geel te verkleuren, wat trouwens totaal geen afbreuk doet aan hun functie.

Gebruik:

• De populariteit van foam is groot onder tassenmakers. Vooral zij die fan zijn van tassen (en manden enz.) die open en in vorm blijven staan zonder dat ze gevuld zijn appreciëren deze tussenvoering zeer.

• Foam kan ook gebruikt worden om bijvoorbeeld laptopvakken, tablethoezen en dergelijke te verstevigen, omdat de foam toch enige bescherming biedt, maar ook voor de rugpanden in rugzakken, of extra schouderpads voor de tassenbanden bewijzen zij hun nut.

• Ze bestaan in innaaibare en opstrijkbare variant. Kies je voor innaaibaar, dan knip je de tussenvoering in dezelfde afmetingen als het te verstevigen deel, en zet deze dan met een zigzag- of overlocksteek (zo duw je de foam plat in de naadwaarde en vermijd je bulk) vast in de naadwaarde van de stof. Vervolgens behandel je dat déél als een patroondeel. Kies je voor opstrijkbaar, dan kan je de naadwaarde onverstevigd laten en vermijd je extra dikte in de naad. Opstrijkbaar is handig, maar heeft ook wel zijn prijs. Doe je dit op de buitenstof, dan zie je die toch vaak trekken. De buitenstof moet zich als het ware (na het keren) wat over de foam kunnen stretchen, en dus is innaaien (of alternatief, instrijken op de voeringstof) vaak mooier.

• Verstevig wel de stressgevoelige punten van de buiten- en binnenstof nog met opstrijkbare (punt)versteviging want hoewel foam veel vorm geeft voorkomt ze niet dat de stoffen waartussen ze zit kunnen doorscheuren.

• Bij ons vind je Vlieseline Style-vil (innaaibaar) en Style-vil fix (opstrijkbaar). Matilda's own bag batting is geen foam maar een molton die ook terug in vorm springt, ideaal voor als je foam te dik vindt, of als extra beschermingslaagje voor bv. brillenhoesjes.

3. Vrij compacte materialen zoals vormvaste geperste versteviging, schuimrubber, plastic, hout, acryl.

Gebruik:

• Deze materialen zijn specifiek ontworpen zijn om vorm én stevigheid te geven aan tassen, bodems, flappen, zakken etc en ze gaan in stevigheid van licht tot erg stevig.

• Sommige zijn kreukgevoeliger dan andere, sommige zijn voorzien van een lijmlaag (aan één of beide kanten), andere innaaibaar en weer andere plaats je los tussen de lagen of in de tas.

• Wij hebben schuimrubber en plastic in huis die ideaal zijn voor cameratassen, tassenbodems, fietstassen. Fast2fuse, langs 2 zijden voorzien van thermolijm verdient een plaatsje in de rij van ideale tassenbodems.

Samengevat

Is al die informatie toch wat veel om te bevatten? Dan kan dit tabelletje een mooie richtlijn zijn om in het achterhoofd te houden.

Verschillende merken

Regelmatig komen er klanten in de winkel en die vragen naar ‘vlieseline’.  Ze vallen dan uit de lucht wanneer ik vraag welk type ze graag hadden. Dat komt omdat ze nog niet door hadden dat Vlieseline slechts een merknaam is, een fabrikant van versteviging en tussenvoering allerhande. In Europa is Vlieseline (vroeger Vilene) het meeste gekende merk, van Duitse topkwaliteit en gemakkelijk verkrijgbaar.

De Amerikaanse tegenhanger met een minstens even groot assortiment is Pellon. In de Engelstalige (vaak Amerikaanse) patronen in onze shop wordt vaak gerefereerd naar materialen van dit merk.

Minder bekende of kleinschaligere fabrikanten, maar soms zeker ook met topproducten zijn onder meer:

• Bosal (Amerikaans)
• ByAnnie (Amerikaans)
• Polytex (Europees)
• Be-Form (Europees)
• Matilda’s Own (Australisch)
• C&T Pusblishing
• Legacy (kleiner zusje van Pellon – vooral in Australië gebruikt),…

Sommige ontwerpers raden verstevigingen aan van specifieke merken in hun patronen, zoals Vlieseline H630, of Pellon 987F, andere hanteren meer algemene termen zoals volumevoering of ‘fusible low loft fleece’. Om te weten wat bedoeld wordt, is een soort van ‘vertaaltabel’ een handig hebbeding.

Ik deed van het grondige opzoekwerk, inspireerde me op het werk van tassenpioniers als Jace did it, Sew Sweetness, Sew4Home, Mrs H, en fabrikanten als Vlieseline, Pellon, Bosal en ByAnnie, dus de  zie hier de interfacing-tabel-deluxe :).

Diegene die tot hier las weet: zeg nooit zomaar versteviging tegen tassenverstevigingen. Geen sexy onderwerp, maar wel eentje waarmee je tas staat of valt. Letterlijk.

Voelen zegt in dit geval zo veel meer dan woorden, dus bestel snel de sample card van al onze tassenverstevigingen.